Heleen, 30 jaar, heeft in 2020 KWEEK opgestart, een kleinschalige biologische kwekerij in Gent.
Heleen doet alles zelf: van de opkweek van haar plantjes tot het oogsten van de zaadjes en het vullen van zaadzakjes, en van het versturen van haar producten tot de vormgeving van haar mooie verpakkingsmaterialen en haar website.
In dit interview vertelt ze hoe het is om KWEEK in sneltreinvaart te zien ontwikkelen en wat het zelfstandig werken haar allemaal brengt.
Wat is je achtergrond, en hoe ben je begonnen met KWEEK?
Vooraf aan KWEEK was ik werkzaam als stedenbouwkundige en erfgoedconsulent.
Ik had er de passende diploma’s voor maar ik vond mijn weg niet in het bureau- en computerwerk en ik miste zingeving.
Ik ben toen nogal impulsief van koers gewijzigd door ontslag te nemen en te starten met een opleiding biolandbouw.
Ik wist eigenlijk niet waar ik zou landen toen ik de opleiding aanving.
Het ging niet om het in vervulling laten gaan van een droom om boerin te worden (want dat was eigenlijk nooit een droom geweest), maar het was voor mij een manier om toegang te krijgen tot een job in en met de natuur, zonder daarvoor opnieuw in cursussen of achter computers te moeten kruipen.
Het zijn de stages op boerderijen en in kwekerijen die mij de weg hebben getoond naar de opkweek van eetbaar plantgoed.
Toen ik stage liep bij De Nieuwe Tuin viel de puzzel samen.
Waarom is biologisch werken belangrijk voor je?
100% natuurlijk werken is voor mij een evidentie. Ik zou veel argumenten kunnen geven waarom, maar ik ben al voorbij die argumenten.
Er is gewoon geen alternatief en ik sta er ook niet meer bij stil. Ik doe het gewoon zo en niet anders.
En het werkt prima. 🙂
Kan je iets vertellen over het proces van zaden kweken?
Zaden kweken is een paradijselijke moestuin aanleggen bomvol diversiteit, daar regelmatig ook iets van eten, maar het merendeel sparen voor de oogst van de zaden.
Wanneer ik plantgoed opkweek voor verkoop hou ik een deel aan de kant om zelf uit te planten en de zaden van te oogsten.
We kochten dit voorjaar na een lange zoektocht een eigen landbouwperceel in Drongen, een groene deelgemeente van Gent.
Daar kan ik de zaadteelt verder uitbouwen en bijzondere en zeldzame rassen zelf vermeerderen.
Wat zijn de vier tuindersprofielen van KWEEK?
Met plezier moestuinieren is niet meer uitsluitend een privilege voor mensen met een grote tuin op het platteland.
Met KWEEK wil ik iedereen ondersteunen in het aangaan van hun unieke moestuinavontuur, hoe klein of ambitieus dat ook mag zijn. Of dat nu op het kleinste stadsterras, in een hoek van de tuin of in een serre is: ik bied graag voor ieder wat wils aan.
Op de webshop zijn alle rassen onderverdeeld in vier tuindersprofielen:
- ’the city gardener’ bevat rassen geschikt voor teelt in pot of kleine oppervlakte
- ’the suburb gardener’ bevat rassen geschikt voor buitenteelt in volle grond
- ’the greenhouse gardener’ toont alle rassen die uitsluitend geschikt zijn voor serreteelt
- ’the flower gardener’ bundelt een verzameling moestuinbloemen voor bloemenliefhebbers.
Vooral stadsbewoners en beginnend moestuiniers vinden zo snel hun weg in de enorme diversiteit aan rassen.
KWEEK is een vrij nieuw bedrijf, welke uitdagingen ervaar je in deze opstartfase?
KWEEK startte in 2020 met een allereerste en erg kleinschalige opkweek en verkoop van plantgoed als ‘proefproject’ voor mezelf en de Gentenaar.
Omdat dat zo ontzettend meeviel voor mij en ook erg in de smaak viel in Gent, nam ik in 2021 het zelfstandig statuut aan en had ik opeens een eigen kwekerij opgericht.
Sindsdien dendert de trein door met de opstart van een eigen zadenlijn, verkoop op plantenbeurzen en nu ook de aankoop van een eigen perceel landbouwgrond.
Dat denderen kan mij overvallen maar ik kom altijd terug bij de conclusie dat wat ik nu doe, niet niet kan doen.
Dus ga ik door en tracht ik goed in te voelen welke stappen resoneren met mij, het hier en nu.
Alles wat te geforceerd, te groots of te beangstigend voelt laat ik los.
Doe je alles alleen?
Ik doe alles alleen: de opkweek van plantgoed, de opzet van de zadenlijn, de webshop vormgeven, de zaadzakjes ontwerpen, vullen en opsturen, het bedenken van de standen op de plantenbeurzen, de communicatie etc.
Dat geeft mij een ontzettend grote vrijheid waar ik enorm van geniet, en als het besef kan doordringen dan geeft het veel voldoening om KWEEK te zien ontkiemen, groeien en bloeien.
Maar het is natuurlijk ook druk en veel ideeën raken niet gerealiseerd en staan dan maar even ‘on hold’.
Kan je iets vertellen over de verschillende meststoffen die je verkoopt?
Op de webshop kun je naast zaden ook terecht voor een aantal meststoffen. Het assortiment is 100% plantaardig en alles is toegelaten in de biologisch landbouw.
Ik gebruik ze ook allemaal zelf tijdens de opkweek van plantgoed en in de moestuin.
Aanvullend op de compostgift kun je de bodem verder verrijken met zeewier, soja, melasse, moutkiemen, oliekoeken, cacao etc. om zo het volledige pallet van mineralen in de bodem op te slaan.
Daarnaast kun je met behulp van bodemverbeteraars zoals bentoniet en lavameel de uitwisseling tussen plant en bodem extra ondersteunen.
Als biologisch tuinier is zorg voor de bodem prioritair.
Wat vind je het leukst aan je werk?
In de eerste plaats geniet ik van het zaaien, verspenen en opkweken van de plantjes.
Ik hou er ook van dat ik heel zelfvoorzienend kan leven dankzij mijn job.
Ik kan mijn eigen voeding zelf kweken én ik werk zelfstandig. Ik kom niet uit een nest van ondernemers en dus is het ondernemerschap iets nieuws voor mij.
Het totaalpakket van kweekster zijn is heel divers en verveelt niet. Die autonomie en diversiteit is iets wat heel goed bij mij past.
Welke zaden verkoop je het meest?
Er is opmerkelijk veel vraag naar de zaden uit de collectie ‘The city gardener’.
Het zijn compacte rassen die zeer geschikt zijn voor potteelt, met een vroege oogst en een makkelijke verzorging.
Wie houdt er nu niet van tomatenstruikjes die je niet moet dieven, toppen of opbinden?
Het zijn heel laagdrempelige teelten die het moestuinieren heel toegankelijk maken.
Wat zijn je eigen favoriete zaden, en waarom?
Het allerliefste kweek ik vruchtgewassen op. Aubergines, tomaten en pepers. Basilicum vult dat rijtje mooi aan.
Het zijn de teelten die het langste opkweekproces vragen, heel divers zijn en de lekkerste oogst opleveren.
Ik leg er de langste weg mee af en het geeft daarom een extra bijzonder gevoel om te oogsten wat ik zelf heb gezaaid.
